Υπόγειο ποτάμι Καϊμακιά, Θεσσαλικά Άγραφα

Ο υπόγειος ποταμός του Καϊμακιά βρίσκεται κοντά στο ορειβατικό καταφύγιο Αγράφων σε υψόμετρο 1450μ. καθώς και στον οικισμό Μέγα ρέμα. Τα νερά που εξέρχονται από το στόμιο της εισόδου, κυρίως τους μήνες της Άνοιξης, τροφοδοτούν το ρέμα "Μπούνου" και αυτό με τη σειρά του το Καριτσιώτικο ρέμα. Ο Καϊμακιάς είναι το μεγαλύτερο σπήλαιο του νομού Καρδίτσας με μήκος διαδρόμων κοντά στα 500 μέτρα και το όνομα του προήλθε από κάποιο κτηνοτρόφο της περιοχής. Παράλληλα είναι και ένα από τα μεγαλύτερα υπόγεια ποτάμια της Θεσσαλίας. Εξερευνήθηκε πλήρως το 2005 κατά την 8η πανελλήνια σπηλαιολογική συνάντηση στην Καρδίτσα, ενώ σημαντική ήτανε η  συμβολή του ΣΟΚ για την εξέλιξη της εξερεύνησης. Το σπήλαιο βρίσκεται πάνω σ΄τα πρώτα σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας όπως αυτά διαμορφώθηκαν το 1830. Αναφέρεται από τότε με το όνομα του Καϊμακιά στους χάρτες και τα συνοριακά έγγραφα εκείνης της εποχής.
Χαρακτηρίζεται ως υπόγειο ποτάμι που αποτελείται από μία ανενεργή κοίτη, ενώ η ενεργή διακόπτεται από ένα πλημμυρισμένο τμήμα (σιφόνι) στη μέση περίπου χωρίζοντάς την σε δύο μέρη.
Συνεπώς μπορούμε να πούμε ότι τα μέρη του σπηλαίου είναι:
Α. Η πάνω ανενεργή κοίτη, η οποία βρίσκεται 15 μέτρα ψηλότερα από την ενεργή. Έχει δύσκολη πρόσβαση και απαιτεί τη χρήση σχοινιού και σπηλαιολογικού εξοπλισμού. Θα χρειαστεί να προσεγγίσουμε το σπήλαιο από ψηλότερα, να δέσουμε σε μεγάλο έλατο και να γίνει κατάβαση 40 μέτρων περίπου. Στο πάνω σπήλαιο υπάρχει ένας κεντρικός αγωγός με δύο μικρές διακλαδώσεις. Παρουσιάζει τα χαρακτηριστικά παλιάς κοίτης και τα ίχνη της διάβρωσης από το νερό που άνοιξε τον αγωγό είναι εμφανή. Υπάρχει αρκετός διάκοσμος αλλά και σημεία όπου μεγάλοι σταλαγμίτες έχουνε σπάσει από την ανθρώπινη ανοησία. Στο τέλος η οροφή χαμηλώνει και το σπήλαιο κατηφορίζει για να καταλήξει σε σιφόνι, αφήνοντας ερωτηματικά για τη συνέχειά του. Στα μισά του αγωγού υπάρχει βάραθρο που μας κατεβάζει στην κάτω κοίτη.
Β1. Η κάτω κοίτη πίσω από το σιφόνι είναι το πιο όμορφο κομμάτι του σπηλαίου. H πρόσβαση σε αυτό το κομμάτι γίνεται από το βάραθρο του πάνω αγωγού. Πρόκειται για ένα μικρό υπόγειο φαράγγι με πολύ στενά τοιχώματα και μικρές καταβάσεις, όπου η προώθηση γίνεται με αντιστηρίξεις.  Το πλάτος του είναι στο ένα μέτρο και η κοίτη έχει όμορφο ασβεστιτικό υλικό καφέ χρώματος που άφησε η ροή νερού στο παρελθόν, ενώ τα τοιχώματα αποτελούνται από μαύρο μάρμαρο γεμάτα γλυφές. Μετά από 60 μέτρα περίπου συναντάμε το πλημμυρισμένο τμήμα το οποίο δε μας αφήνει να βγούμε από τη σημερινή είσοδο
Β2. Η κοίτη πριν το σιφόνι είναι ο ενεργός ποταμός και το πιο εύκολα προσβάσιμο κομμάτι του σπηλαίου. Η εντυπωσιακή είσοδος έχει ύψος 8 μέτρα περίπου και πλάτος ένα μέτρο. Την άνοιξη εξέρχεται αρκετή ποσότητα νερού σχηματίζοντας μικρό καταρράκτη. Στο κομμάτι αυτό θα χρειαστεί να βραχούμε προκειμένου να προχωρήσουμε ανάποδα από τη ροή του νερού. Μετά από μία διαδρομή 80 μέτρων περίπου συναντάμε το σιφόνι. Στο σημείο αυτό έχει πραγματοποιηθεί σπηλαιοκατάδυση από το ΣΕΛΑΣ που ένωσε τα δύο κομμάτια του υπόγειου ποταμού.
Οι φωτογραφίες είναι από επίσκεψη μελών του Πρωτέα και του ΣΟΚ στις 16/08/2019.

Α. Η πάνω κοίτη:

σημείο με όμορφο διάκοσμο

η πάνω είσοδος

τα πρώτα μέτρα μετά την είσοδο

σύντομα συναντάμε λαθρανασκαφή ακόμα και σε αυτό το δυσπρόσιτο μέρος..

χαρακτηριστική κολόνα στο πρώτο σημείο διακλάδωσης

η διατομή του αγωγού πλησιάζοντας προς το τέλος

χαρακτηριστική διατομή "κλειδαρότρυπας (keyhole passage)"

προς το τέλος του αγωγού, κοντά στο σιφόνι η οροφή χαμηλώνει

το σιφόνι του πάνω αγωγού

αρματώνοντας για το κάτω κομμάτι

Η δεκαπεντάμετρη κατάβαση

μαργαριτάρια σπηλαίου στο δεξί αγωγό

ψευδοσκορπιός

ανηφορικός αγωγός προς το τέλος 

Κάτω κοίτη πίσω από το σιφόνι:

το πλημμυρισμένο τμήμα που χωρίζει την ενεργή κοίτη

η κατάβαση

αργιλώδες υλικό χρωμάτισε το δάπεδο.

μικρή κατάβαση δύο μέτρων

τοίχωμα και κοίτη

Γ. Η κοίτη πριν το σιφόνι

απρίλης

αύγουστος

στο τέλος της ενεργής κοίτης. συνέχεια μόνο με κατάδυση.