Temnata Dupka (Black hole) cave, Bulgaria

Πρόκειται για το τρίτο μεγαλύτερο σπήλαιο στη Βουλγαρία με μήκος διαδρόμων περισσότερο από πέντε χιλιόμετρα. Η χαρτογράφηση του ξεκίνησε πολλές δεκαετίες πριν και συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας από σπηλαιολογικό σύλλογο της Σόφιας που έχει αναλάβει την εξερεύνησή του, προσθέτοντας μετά από επίπονες προσπάθειες και σκάψιμο νέα τμήματα. Το σπήλαιο βρίσκεται σε περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, με έντονη υδρολογία, όπου συναντάμε τα διάσημα βράχια Lakatnik. Στις ασβεστολιθικές ορθοπλαγιές τους έχουν δημιουργηθεί διάφοροι σχηματισμοί αλλά και πολλά σπήλαια, με ένα από αυτά να είναι το Temnata Dupka. Η περιοχή έχει ανακηρυχθεί ως φυσικό μνημείο από το 1962 και έχει έντονο γεωλογικό, σπηλαιολογικό, πεζοπορικό και αναρριχητικό ενδιαφέρον. Τριάντα μέτρα πιο κάτω από την είσοδο του σπηλαίου και δίπλα στα δρόμο βρίσκεται ο ποταμός Iskar που είναι και ο μεγαλύτερος ποταμός της Βουλγαρίας. Πηγάζει από το βουνό της Ρίλα και μετά από 370 χιλιόμετρα προς το βορρά ενώνεται με το Δούναβη.

Περιγραφή σπηλαίου: Το σπήλαιο αποτελείται από ένα σύμπλεγμα υπόγειων αγωγών σε δύο επίπεδα που ενώνονται κατά σημεία. Θα συναντήσουμε αγωγούς διαφόρων διατομών, άλλοι πλημμυρισμένοι με νερό και άλλοι χωρίς. Γενικά το νερό, που κάνει έντονη την παρουσία του μέσα στο σπήλαιο, έχει διαβρώσει τους αγωγούς σε βάθος δημιουργώντας φαράγγια, ενώ αλλού η κοίτη είναι φαρδιά σχηματίζοντας υπόγεια ποτάμια. Θα συναντήσουμε επίσης λίμνες, καταρράκτες, σιφώνια. Σε κάποια σημεία κινούμαστε παράλληλα με το ποτάμι σε βράχινα περάσματα, ενώ στα πιο εκτεθειμένα σημεία έχει τοποθετηθεί συρματόσχοινο για ασφάλεια. Γενικά πρόκειται για τεχνικό σπήλαιο με στενά ή εκτεθειμένα περάσματα, σημεία αναρρίχησης, αποφυγή νερού, ενώ χρειάζεται και καλή γνώση των διαδρομών του.Τα νερά του σπηλαίου προέρχονται από την οροσειρά Balkan, που εκτείνεται στα σύνορα Βουλγαρίας και Σερβίας. Μεγάλο μέρος τους, εκτονώνεται τριάντα μέτρα χαμηλότερα, λίγο πιο πάνω από επίπεδο του δρόμου με τη μορφή εντυπωσιακής πηγής. Ο διάκοσμος γενικά απουσιάζει, ωστόσο σε πολλά σημεία το πέτρωμα έχει αποκτήσει σκούρες αποχρώσεις με ιδιαίτερους σχηματισμούς που έχει σμιλέψει η διάβρωση του νερού. Σε περίοδο βροχοπτώσεων ή μετά από λιώσιμο χιονιών το σπήλαιο πλημμυρίζει και από το στόμιο εξέρχεται ποσότητα νερών κάνοντας αδύνατη την είσοδο. Το σπήλαιο επισκέφτηκαν μέλη του Πρωτέα σε συνεργασία και με τη βοήθεια του συλλόγου "Academic" με έδρα τη Σόφια.