Νότια - μικρή Τζένα, Πέλλα

Ο ορεινός όγκος της Τζένας μοιράζεται ανάμεσα στο νομό Πέλλης και τα Σκόπια με την κυρίως κορυφογραμμή του να αποτελεί τα σύνορα. Στα δυτικά ενώνεται με το Πίνοβο ενώ στα νότια βρίσκεται πολύ κοντά το Πάικο. Μαζί με το Βόρα δημιουργούν μία οροσειρά που περικλείει τον κάμπο της Αλμωπίας. Η ψηλότερη κορυφή είναι η μεγάλη Τζένα στα 2180μ. Άλλες κορυφές είναι το Δοκάρι (2110μ), η Μάλα Ρούπα (2003μ) και η μικρή Τζένα (2067μ). Τα πετρώματα που επικρατούν είναι ο ασβεστόλιθος, ο σχιστόλιθος και ο φλύσχης. Μία από τις πιο κλασικές αναβάσεις για ψηλά είναι αυτή που ξεκινάει από τη Νότια και συγκεκριμένα από το φαράγγι εκεί κοντά.
Περιγραφή διαδρομής: Λίγο πάνω από το χωριό συναντάμε το βαθύ φαράγγι της Νότιας. Από εκεί, στα 650μ ξεκινάει μονοπάτι που μας βάζει εντός του φαραγγιού. Πολύ όμορφες εικόνες και τρεχούμενα νερά μέσα στην κοίτη, ενώ η διαδρομή περνάει εκατέρωθεν του ρέματος αρκετές φορές, ενώ κάποιες άλλες ανηφορίζει έχοντας την κοίτη χαμηλότερα. Στα 960μ το φαράγγι κάνει μεγάλη στροφή και συνεχίζουμε δυτική πορεία για 500 μέτρα. Κατόπιν κινούμαστε βόρεια με το φαράγγι να έχει γίνει πιο ήπιο, έχοντας μετατραπεί σε ρεματιά, ενώ πυκνό δάσος από οξιές μας δίνει όμορφες εικόνες, ιδιαίτερα το φθινόπωρο. Στα 1500μ βγαίνουμε σε λιβάδι, όπου είναι και το σημείο όπου θα επιστρέψουμε πίσω επιλέγοντας άλλη διαδρομή επιστροφής. Προς το παρών συνεχίζουμε για τα αλπικά μέρη του βουνού. Στα 1600μ αφήνουμε το δάσος και πλέον έχουμε ξεκάθαρη εικόνα της ράχης που οδηγεί στην κορυφή "μικρή Τζένα" που είναι και ο στόχος. Νότια της κορυφής ξετυλίγεται βράχινη κόψη που αποτελεί και επιλογή ανάβασης για πιο μυημένους. Στα 1800μ σε χαρακτηριστικό διάσελο συναντάμε πινακίδα που μας ενημερώνει για τις κορυφές μικρή και μεγάλη Τζένα. Από τη μικρή Τζένα διακρίνουμε το Πάικο και τον κάμπο της Αλμωπίας, καθώς και τον υπόλοιπο ορεινό όγκο του βουνού που χωρίζει τις δύο χώρες. Η επιστροφή γίνεται από το λιβάδι στα 1500μ. Από εκεί μπαίνουμε σε παλιό δασικό δρόμο τον οποίο η φύση έχει σχεδόν αφομοιώσει μετατρέποντας τον σε φαρδύ μονοπάτι. Η διαδρομή στο wikiloc.

άποψη της μικρης Τζένας, του φαραγγιού και της κόψης

μικρές βάθρες στο ασβεστολιθικό φαράγγι

στο αλπικό κομμάτι. Δεξιά η μικρή Τζένα

Η κόψη, το Πάικο και μέρος της βαθιάς χαράδρας της Τζένας

το ΒΑ κομμάτι του βουνού

Αρχάγγελος, Περίκλεια και Πάικο

στο μονοπάτι της κατάβασης