Via ferrata Piz da Lech, Sella group, Dolomites

Μικρή σε μήκος ferrata με κάποια κάθετα και εκτεθειμένα κομμάτια. Βρίσκεται στο Sella group, στη βορειοανατολική μεριά του. Η πρόσβαση γίνεται από το χωριό της Corvara, όπου βρίσκεται το Vallon lift. Από εκεί θα ανεβούμε στα 2500μ υψμ πολύ κοντά στο καταφύγιο Kostner. Συνεχίζουμε σε μονοπάτι και σε μόλις 15 λεπτά φτάνουμε στην αρχή της φερράτα, η οποία ξεκινάει με ένα σχετικά κατακόρυφο κομμάτι, με αρκετά πατήματα ωστόσο. Το συρματόσχοινο είναι σχεδόν μόνιμο καθώς σκαρφαλώνουμε τη ΝΑ ορθοπλαγιά της Piz da Lech. Προς το τελείωμα της διαδρομής υπάρχει εντυπωσιακή σκάλα στον κατακόρυφο βράχο, αρκετών μέτρων ύψους. Από εκεί μένει ένα τελευταίο πεζοπορικό κομμάτι για να φτάσουμε στην κορυφή Piz da Lech στα 2910μ. υψόμετρο. Από εκεί η επιστροφή είναι σχετικά σύντομη, περιλαμβάνει και αυτή ωστόσο δύο μικρές σκάλες και μερικά μέτρα ακόμα από συρματόσχοινο. Η συνολική γύρα είναι τρία χιλιόμετρα και θα μας πάρει ένα τρίωρο περίπου.

πίσω η επιβλητική Marmolada

στην αρχή της ferrata

Via ferrata Cesare Piazzetta, Sella group, Dolomites

Μία ιδιαίτερα απαιτητική ferrata, από πιο τεχνικές στην ευρύτερη περιοχή των Δολομιτών. Βρίσκεται στη νότια πλευρά του Sella group, κοντά στο passo Pordoi. Για την πρόσβαση θα τραβερσάρουμε από το Pordoi στο μαυσωλείο που φαίνεται στο βάθος. Από εκεί έχουμε 1 ώρα περίπου ανηφορικής πορείας μέχρι να προσεγγίσουμε την αρχή της φερράτα. Το πρώτο κομμάτι της, μέχρι χαρακτηριστική κρεμαστή γέφυρα είναι αρκετά δύσκολο, απαιτεί καλή αντίληψη και επαφή με το βράχο και σίγουρα αναρριχητική γνώση είναι χρήσιμη. Ειδικά τα πρώτα δέκα μέτρα, που αποτελούνται από ένα κάθετο βράχο, είναι και το πιο τεχνικό κομμάτι. Κατόπιν ακολουθούν εκτεθειμένες τραβέρσες και κάθετα βράχινα περάσματα. Χρειάζονται γρήγορες επιλογές για να μη μείνουμε από δυνάμεις. Μόλις συναντήσουμε στενή σχισμή που θέλει προσοχή φτάνουμε σε κρεμαστή γέφυρα. Από εκεί και μετά η φερράτα γίνεται πιο βατή και τα πατήματα πιο ξεκάθαρα. Μοναδικό τεχνικό σημείο ένας κάθετος βράχος 15 μέτρων που θυμίζει το πρώτο κομμάτι. Μετά από σαθρό πεδίο θα φτάσουμε στην ψηλότερη κορυφή του Sella, την Piz Boe στα 3150μ. υψμ. Η επιστροφή μπορεί να γίνει και πάλι προς το passo Pordoi κυκλώνοντας ή εναλλακτικά μπορούμε να κάνουμε διάσχιση καταλήγοντας στην Corvara. Η διαδρομή στο wikiloc. Φωτογραφικό υλικό Ζάχαρης Αριστείδης, Δημήτρης Παυλίδης.

βάθος Marmolada

Το μαυσωλείο και πίσω η Marmolada

Via Ferrata Mesules (Pössnecker), Sella group, Dolomites

Πρόκειται για μία από τις παλαιότερες φερράτα στους Δολομίτες και αρκετά διάσημη. Κατασκευάστηκε το 1912 από το Austria Alpine club και ξεκινάει μετά από μία τραβέρσα κάτω από τους Sella towers. Στο τέλος της αρχίζει το σκαρφάλωμα στη δυτική και σκιερή ορθοπλαγιά του Sella group με εξαιρετική θέα στο Sassolungo απέναντι. Γενικά η πλευρά αυτή κρατάει αρκετή υγρασία, πάγο και κρύο κυρίως το πρωί, αυξάνοντας τις δυσκολίες. Μετά από μισή ώρα σχετικά εύκολου σκαρφαλώματος φτάνουμε σε κατακόρυφη σχισμή. Εκεί υπάρχουν αρκετά σκαλοπάτια χωρίς συρματόσχοινο που μας ανεβάζουν απότομα, ενώ η έξοδος του στενού κομματιού μας βγάζει σε εκτεθειμένη ορθοπλαγιά. Από εκεί μικρά κατακόρυφα κομμάτια θα μας οδηγήσουν στα ενδότερα του βουνού. Προς το τέλος βγαίνουμε σε σαθρό πεδίο και κατόπιν σε οροπέδιο στα 2650μ. Πεζοπορούμε πλέον, σε ιδιαίτερο τερέν με όμορφη θέα για να συνεχίσουμε τη φερράτα μετά από 20 λεπτά. Είναι το τελευταίο κομμάτι, με αρκετά σαθρά κομμάτια που θέλουν προσοχή, αλλά και το πιο εντυπωσιακό με έντονα διαβρωμένους βράχους διαφόρων σχηματισμών. Τέλος θα βγούμε στην κορυφή "Piz Selva" στα 2940μ. σε ένα σεληνιακό οροπέδιο. Έχουμε θέα στη Marmolada, στο Odle group και στο Sassolungo. Από εκεί η μεγάλη επιστροφή μπορεί να μετριαστεί αν γίνει παράκαμψη από χαράδρα όπου οδηγεί σχετικά σύντομα και με επιπλέον συρματόσχοινο στην κοιλάδα Val Lasties. Από εκεί θα χρειαστούμε άλλη 1:30 ώρα για να κυκλώσουμε επιστρέφοντας στο passo Sella. Γενικά μεγάλη και δύσκολη φερράτα (4C στη βαθμολογία) που απαιτεί ορειβατική εμπειρία και εξοικείωση με το βράχο, προκειμένου να υπάρχει καλός ρυθμός στο συρματόσχοινο και το σαθρό τερέν. Η διαδρομή στο wikiloc.

Οι επιβλητικοί Sella towers

αρχή φερράτα

Via ferrata Brigata Tridentina (Pisciadù), Sella group, Dolomites

Η φερράτα Tridentina είναι μία από τις πιο διάσημες και πολυσύχναστες φερράτα στους Δολομίτες. Ανήκει στο Sella group και βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του μετά το passo Gardena. Η κατασκευή της ξεκίνησε τη δεκαετία του 1960 από Ιταλούς στρατιώτες και τη βοήθεια του G. Kostner που ήτανε διαχειριστής του καταφυγίου Pisciadù. Το 1967 θα προστεθεί η εντυπωσιακή κρεμαστή γέφυρα που θα ενώσει τον πύργο "Exner" με το "Mur de Pisciadù". Τους καλοκαιρινούς μήνες είναι ιδιαίτερα πολυσύχναστη, λόγω της φήμης της. Έχει το δικό της parking καθώς και γρήγορη πρόσβαση στη φερράτα. Το συρματόσχοινο είναι σεβαστό σε μήκος, αφού τα 400 μέτρα του προσφέρουν ευχάριστο σκαρφάλωμα σε αρκετά κάθετα κομμάτια, θέα σε όμορφο καταρράκτη και πανοραμική άποψη της κοιλάδας Badia με το Colfosco σε πρώτο πλάνο. Κάπου στα μισά βγαίνουμε σε κοιλάδα, από όπου μπορούμε εναλλακτικά να συνεχίσουμε σε μονοπάτι. Το τελευταίο κομμάτι της φερράτα είναι και το πιο απαιτητικό με το κλείσιμο να γίνεται με την χαρακτηριστική κρεμαστή γέφυρα. Από εκεί σύντομα φτάνουμε στο καταφύγιο Cavazza, ενώ η κατάβαση από το Val Setus είναι άκρως εντυπωσιακή επίσης. Συνολικά η διαδρομή είναι μόλις 5 χιλιομέτρων, πολύ περιεκτικών ωστόσο και με απότομες υψομετρικές, ενώ θα χρειαστούμε 530 με 6 ώρες περίπου. Βαθμολογείται ως 3C και θέλει μία εμπειρία στις φερράτα χωρίς να έχει ιδιαίτερα δύσκολα κομμάτια ωστόσο. Εάν αποφύγουμε τις πολυσύχναστες ημερομηνίες η Tridentina θα μας αποζημιώσει και δικαίως έχει την ανάλογη φήμη. Η διαδρομή και στο wikiloc

μπόλικο σκαρφάλωμα με φόντο την κοιλάδα Badia και τον ορεινό όγκο του Fanes

Via ferrata Oskar Schuster, Sassolungo, Dolomites

Πρόκειται για τη μοναδική φερράτα στον ορεινό όγκο του Sassolungo, η οποία μας ανεβάζει και στην κορυφή του Sassopiato. Είναι μέτριας δυσκολίας και εισχωρεί την καρδιά του εντυπωσιακού ορεινού όγκου. Εκκίνηση από το passo Sella στα 2180μ και συνέχεια από μονοπάτι ή lift μέχρι το καταφύγιο Demetz στα 2680μ. Από εκεί κατηφορίζουμε στο μονοπάτι 525 για 1,7 χιλιόμετρα πέφτοντας στα 2250μ στο καταφύγιο Vicenza. Κατόπιν συνεχίζουμε με κατεύθυνση νότια εισχωρώντας σε μεγάλη λεκάνη περιτριγυρισμένη από ψηλές ορθοπλαγιές. Μετά από άλλα 40 λεπτά θα φτάσουμε σε βράχινο κομμάτι. Συνεχίζουμε χωρίς συρματόσχοινο σε σαθρό λούκι που χρειάζεται προσοχή από τις λιθοπτώσεις. Μετά από λίγο ξεκινάμε και τη ferrata που έχει κάποια κάθετα αλλά εύκολα κομμάτια. Στη συνέχεια βγαίνουμε σε διάσελο με ιδιαίτερη θέα στη Marmolada και στο Odle group. Εκεί θα συναντήσουμε σιδερένια σκαλοπάτια, χαρακτηριστικά της ferrata και θα συνεχίσουμε σε συρματόσχοινο. Προς το τέλος ανηφορίζουμε σε λούκι για να βρεθούμε μετά από μικρό πέρασμα στην κορυφή Sassopiato. Για την επιστροφή κατηφορίζουμε σε σαθρό μονοπάτι με προορισμό το καταφύγιο Sassopiato στα 2300μ. Από εκεί θα τραβερσάρουμε όλη την κάθετη νότια όψη του Sassolungo προς τα ανατολικά και τέλος θα κυκλώσουμε τον ορεινό όγκο φτάνοντας μετά από 12 χιλιόμετρα στο passo Sella.

Η Marmolada ξεπροβάλλει ανάμεσα από τα μυτίκια του Sassolungo 

κατηφορίζοντας στο μονοπάτι 525

Via ferrata Massare, Rosengarden group, Dolomites

Σχετικά εύκολη ferrata με αρκετό συρματόσχοινο που κινείται στον ορεινό όγκο του Rosengarden group. Συγκεκριμένα ελίσσεται κατά μήκος της κορυφογραμμής ανάμεσα στις κορυφές punta Massare και Roda di Vael. Για να την προσεγγίσουμε θα φτάσουμε στην Carezza και από εκεί μπορούμε να εκμεταλλευτούμε το Paulina lift το οποίο θα μας ανεβάσει στα 2100μ υψμ. Μετά από πεζοπορία μίας ώρας και μήκους 2 χιλιομέτρων, όπου κυκλώνουμε τη νότια μεριά του βουνού, θα φτάσουμε στο καταφύγιο Roda di Vael στα 2270μ. Από εκεί υπάρχει σήμανση που μας ενημερώνει για τη φερράτα Massare και μετά από 30 λεπτά καλής ανηφόρας θα φτάσουμε στη βάση του βράχινου όγκου και στην αρχή του συρματόσχοινου. Αρχικά θα συναντήσουμε μία σκάλα σε στενό πέρασμα και κατόπιν θα κινηθούμε σε πιο ανοιχτό τερέν, όπου εύκολα τμήματα μας ανεβάζουν ψηλότερα. Μετά από αρκετό συρματόσχοινο θα βγούμε στην κορυφογραμμή και ενώ μέχρι τώρα είχαμε θέα στην κοιλάδα Val di Fassa και τη Marmolada τώρα βλέπουμε και τη δυτική πλευρά με το Latemar να ξεχωρίζει. Συνεχίζουμε την κάθοδο που γενικά έχει πιο εύκολα κομμάτια αλλά και μερικά όμορφα περάσματα στη βράχινη ορθοπλαγιά. Το πιο τεχνικό κομμάτι βρίσκεται λίγο πριν το τέλος τη ferrata και μετά από 30 λεπτά σε μονοπάτι φτάνουμε στο καταφύγιο Roda di Vael κυκλώνοντας. Η συνολική διαδρομή είναι 7 χιλιόμετρα και χρειάζεται 5-6 ώρες. Μπορεί να συνδυαστεί και με τη ferrata "Roda di Vael". Αναλυτικά η πορεία στο wikiloc.

Η κοιλάδα Val di Fassa και η νότια όψη της Marmolada αριστερά

φτάνοντας στο καταφύγιο Roda di Vael

Via ferrata Sass Rigais, Odle group, Dolomites

Η κορυφή Sass Rigais είναι η ψηλότερη στο Odle group μαζί με τη γειτονική Furchetta με το υψόμετρο να φτάνει στα 3025μ υψμ. Οι μοναδικοί δρόμοι για την κορυφή είναι δύο φεράτα, η Sass Rigais south και η Sass Rigais east. Αυτό σημαίνει ότι θα έχουμε συρματόσχοινο και στην ανάβαση και στην κατάβαση και μαζί με την πεζοπορία για την πρόσβαση η Sass Rigais υπόσχεται μία γεμάτη μέρα. Λίγο πιο δύσκολη φεράτα και καλύτερα να επιλεχθεί για ανάβαση είναι η east, η οποία χρειάζεται περισσότερο χρόνο για την πρόσβαση.
Η εκκίνηση γίνεται από το lift "Col Raiser" από τη Santa Christina που μας ανεβάζει στα 2100μ . Απέναντι ορθώνεται η νότια όψη του Sassolungo. Ξεκινάμε σε καθαρό μονοπάτι (2Α) με πορεία βόρεια. Έπειτα κινούμαστε ανατολικά (μονοπάτι 2Β), περνώντας κάτω από τα χαρακτηριστικά μυτίκια του Odle group. Μέτα από 1 ώρα θα φτάσουμε στη βάση της Sass Rigais. Από εκεί θα ανηφορίσουμε μέσα σε εντυπωσιακή κοιλάδα (val Salieres) που σχηματίζεται ανάμεσα στις ορθοπλαγιές του Sass Rigais και της Furchetta φτάνοντας σε διάσελο στα 2700μ. Ακολουθεί βράχινο κομμάτι και μετά από λίγο ξεκινάει η ανατολική φεράτα. Τα πρώτα μέτρα είναι κατακόρυφα με σκαλιά και πακτωμένα σίδερα που βοηθάνε. Έπειτα κινούμαστε σε λιγότερο εκτεθειμένη ορθοπλαγιά στην οποία υπάρχει και συρματόσχοινο. Προς το τέλος ανηφορικά καγκέλια και λίγο ακόμα συρματόσχοινο θα μας οδηγήσουν στην κορυφή με το χαρακτηριστικό σταυρό. Πολύ καλή θέα στα βουνά των Δολομιτών. Από εκεί κατηφορίζουμε σε κόψη με συρματόσχοινο στη "νότια" φεράτα. Εύκολα τμήματα με λιγότερα εκτεθειμένα κομμάτια θα μας οδηγήσουν στο διάσελο "Mesdi" και μετά από λίγο θα κυκλώσουμε τον ορεινό όγκο του Sass Rigais βγαίνοντας πάλι στο μονοπάτι 2Β. Από εκεί μπορούμε εναλλακτικά να γυρίσουμε από το καταφύγιο Firenze και πίσω στο lift ή κατευθείαν στη Santa Christina. Η διαδρομή και στο wikiloc.

Η επιβλητική βόρεια όψη του Sassolungo

Piz da Cir V, Odle group, Dolomites

Εύκολη ferrata που ωστόσο έχει κάποια κατακόρυφα- εκτεθειμένα σημεία πάντα βέβαια εξοπλισμένα με συρματόσχοινο. Η πρόσβαση γίνεται από το passo Gardena και σε λιγότερο από μία ώρα φτάνουμε στην αρχή της. Πιο πριν έχουμε να ξεπεράσουμε ένα ανηφορικό λούκι. Η εκκίνηση γίνεται με μία μικρή σκάλα αρχικά και κατόπιν ακολουθούν μερικά μικρά κατακόρυφα κομμάτια, που διακόπτονται από τραβέρσες. Σύντομα θα βγούμε σε πλάτωμα με όμορφη θέα και μετά από λίγα μέτρα φτάνουμε στη βράχινη βάση της κορυφής. Μας χωρίζουν μερικά μέτρα που θέλουν λίγο προσοχή για να φτάσουμε στο σταυρό της Cir V (2520). Πολύ καλή θέα στο Sella group, στο Sassolungo, στην κοιλάδα Val Gardena και στο υπόλοιπο Odle group. Η ferrata μπορεί να συνδυαστεί και με την ευκολότερη Gran Cir. Η διαδρομή στο wikiloc
Δυσκολία: 2Α
Μήκος συρματόσχοινου: 100μ

αριστερά η κοιλάδα Val Gardena και το Ortisei και δεξιά το Odle group

είσοδος στο λούκι της πρόσβασης

στην αρχή της φερράτα

Via Ferrata Gran Cir, Puez/Odle group, Dolomites

Πρόκειται για αρκετά εύκολη φερράτα που ανήκει στο Puez/Odle group, κατάλληλη για αρχάριους και εισαγωγή στις ιδιαίτερες αυτές διαδρομές. Η εκκίνηση γίνεται από το Passo Gardena στα 2120μ . Μετά από μικρή πεζοπορία 30 λεπτών θα φτάσουμε σe ένα λούκι. Από εκεί το έδαφος γίνεται σαθρό και ανηφορίζουμε πιο έντονα για τη βάση του βράχου. Εκεί ξεκινάει και το συρματόσχοινο, στα 2400μ υψμ και μετά από δύο χιλιόμετρα από το Passo Gardena. Υπάρχουν κάποια βράχινα επικλινή κομμάτια που έχουνε σύρμα και μικρά πεζοπορικά ζωνάρια. Ο συνδυασμός τους θα μας ανεβάσει εύκολα στην κορυφή της Grand Cir (2592μ). Από εκεί έχουμε μοναδική θέα στο συγκρότημα του Odle, στο βόρειο τοίχος του Sella group, στο Sassolungo, στο Fanes group και στα βουνά Toffana, Pelmo και Civveta. Η παραπάνω φερράτα μπορεί να συνδυαστεί και με την γειτονική CirV. Η διαδρομή εδώ.

βόρεια όψη του Sella group και δεξιά το Sassolungo

Δολομίτες, ένα ταξίδι στο γεωλογικό χρόνο

Οι Δολομίτες αποτελούν ένα βράχινο βιβλίο στην ιστορία του πλανήτη, ανοιχτό προς μελέτη. Ο καθένας που περιπλανιέται στα μονοπάτια τους γίνεται μάρτυρας του μακρινού παρελθόντος της γης καθώς έρχεται σε επαφή με τους γεωλογικούς επιζώντες των βουνών. Για να κατανοήσουμε πλήρως τη μαγεία αυτών των μοναδικών βουνών θα κάνουμε ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο.

Croda da Lago: Οι απόκρημνες κορυφές διακόπτονται από ένα εντυπωσιακό πλατό

Το 2009 οι Δολομίτες εντάχθηκαν στη λίστα των παγκόσμιων μνημείων της Unesco για την αισθητική αξία των τοπίων τους, αλλά και για την επιστημονική σημασία τους στη γεωλογία. Γι αυτό το λόγο χωρίστηκαν από την Unesco σε εννέα τομείες ιδιαίτερης επιστημονικής αξίας.

χάρτης της Unesco με τους εννιά τομείς 

Via ferrata Monte Colodri, Arco, Dolomites

Πρόκειται για εύκολη via ferrata χρήσιμη για εισαγωγή στις δυσκολότερες που έχει η γειτονική Brenta. Η φερράτα κινείται πάνω από το Arco με όμορφη θέα στην κοιλάδα της περιοχής και στο βόρειο κομμάτι της λίμνης Garda. Καταλήγει στην κορυφή cima Colodri.

Roda di Vael trek, Rosengarten, Dolomites

Μικρή πεζοπορική διαδρομή στον ορεινό όγκο Rosengaten/Catinaccio group. Αφού πάρουμε το lift μετα το passo Costalunga από το hotel Alpenrose θα προωθηθούμε στο καταφύγιο Paolina. Από εκεί θα ξεκινήσουμε την πεζοπορία μέχρι το καταφύγιο Roda di Vael, κυκλώνοντας το νότιο κομμάτι της κορυφής punta Masare (2727). Μοναδικά θέα στο Latemar και την κοιλάδα val di Fassa.

the Latemar group

Via Ferrata Santner pass, Rosengaten, Dolomites

Η ferrata βρίσκεται στο group Catenaccio/Rosengarden. Η αρχή γίνεται με το lift από το Frommer Alm, που βρίσκεται μετά το passo Costalunga και πριν το passo Nigra. Το lift θα μας ανεβάσει σύντομα στα 2340μ στο καταφύγιο Fronza. Μετά από μία ωραία αλλά σύντομη εισαγωγή μέσα σε ένα λούκι με συρματόσχοινα στα πιο δύσκολα σημεία, τραβερσάρουμε σε μονοπάτι με πορεία βόρεια. Δίπλα μας έχουμε την κύρια ραχοκοκκαλιά της κορυφής cima Catinaccio. Έπειτα θα εισχωρήσουμε σε μεγάλο λούκι με αρκετό scrabbling και με εκτεθειμένα άλλα όχι δύσκολα κομμάτια. Μία καταιγίδα δεν μας άφησε να ολοκληρώσουμε τη διαδρομή. Αυτή συνεχίζει στο καταφύγιο Passo Santner για να αρχίσει να κυκλώνει την κορυφή Catinaccio, συνεχίζοντας στην ανατολική πλευρά της. Από εκεί υπάρχει το καταφύγιο Vajolet με θέα στους εντυπωσιακούς πύργους-ορόσημο.

η δυτική όψη του Catinaccio

είσοδος στο λούκι

Via ferrata Senterio Pederiva, Dolomites

Η διαδρομή ανήκει στον ορεινό όγκο "Colac-Buffaure" ακριβώς δυτικά από τη Marmolada. Για την προώθηση θα χρησιμοποιήσουμε το lift Ciampac ακριβώς μετά από το χωριό Alba. Αρχικά θα φτάσουμε στο καταφύγιο Tabia dei Jegher και από εκεί μετά από δέκα λεπτά περπάτημα θα πάρουμε και 2ο lift που θα μας πάει στα 2450μ. Από εκεί ξεκινάει και η φερράτα, η οποία είναι αρκετά εύκολη (1Α) και δεν προβληματίζει σε κανένα σημείο. Διασχίζει την όμορφη βασαλτική κορυφογραμμή με θέα στις κορυφές Colac και cima d'Uomo, καθώς και στη νότια όψη της Marmolada, της ψηλότερης των Δολομιτών. Στάση μπορεί να γίνει στο όμορφο καταφύγιο San Nicolo και από εκεί να ακολουθήσει κατάβαση σε μονοπάτι προς την κοιλάδα Contrin. Στη συνέχει θα φτάσουμε στο χωριό της Alba και στο Ciampac lift από όπου και ξεκινήσαμε κλείνοντας μία κυκλική πορεία 10 χιλιομέτρων.

το καταφύγιο Tabia dei Jegher και πίσω το Sella group 

στο βάθος το Catinaccio/Rosengarten group

Via ferrata Bepi Zac, Costabella, Dolomites

Πρόκειται για ιστορική via ferrata με εμφανή τα σημάδια του πολέμου στην κορυφογραμμή της. Δεκάδες τούνελ, υπόγειες σήραγγες υπάρχουν κατά ήκος της φερράτα, καθώς και ένα υποτυπώδες καταφύγιο. Η διαδρομή κινείται στον ορεινό όγκο του "Costabella" λίγο πιο δυτικά από τη Marmolada. Πήρε το όνομά της από τον Bepi "Zac" Pellegrino, έναν άνθρωπο που άφησε το στίγμα του στην περιοχή τη δεκαετία του '60. Η εκκίνηση γίνεται από τον αυχένα του passo Pelegrino στα 1920μ. Μπορούμε να ξεκινήσουμε σε μονοπάτι ή εναλλακτικά να πάρουμε το lift που θα μας πάει στα 2280μ. Από εκεί το καταφύγιο "Passo le Selle" στα 2540μ. είναι μόλις 30 λεπτά. Στη συνέχεια βλέπουμε πινακίδα που μας πληροφορεί για τη Bepi Zac, πριν όμως φτάσουμε το συρματόσχοινο έχουμε μία καλή ανηφόρα να διασχίσουμε. Η φερράτα ξεκινάει λίγο πριν τη κορυφογραμμή, στην οποία κινούμαστε για το υπόλοιπο της διαδρομής μας. Είναι εύκολη βαθμολογίας 1Β και μήκους 250μ. Περνάει από τις κορυφές "Lastei Picol" 2697μ, Grand Lastei 2713μ, Cima di Costabella 2759μ, Sasso di Costabella 2723μ και κατηφορίζει σε μονοπάτι από το σημείο forc del Ciadin για το passo Pelegrino, ολοκληρώνοντας μία όμορφη κυκλική πορεία. Κατά μήκος της κορυφογραμμής μπορούμε να εξερευνήσουμε και τα τούνελ του πολέμου.. Η θέα από την κορυφογραμμή μοναδική, μέσα σε θάλασσα βουνών. Στα βόρεια έχουμε τους επιβλητικούς πύργους του Sassolungo και δίπλα του το Sella group και πιο κοντά μας η Colac . Δυτικά βλέπουμε το Catinacio/Rosengarden group και Latemar, ενώ ανατολικά την cima d' Uomo, Monte Civetta και Marmolada. Τέλος στο νότο βρίσκεται το Pala group. Λεπτομέρειες της διαδρομής εδώ

Η θέα προς το βορρά

το καταφύγιο Passo le Selle

Normal route, Marmolada glacier, Dolomites

Ο παγετώνας της Marmolada είναι ο τελευταίος σεβαστός στους Δολομίτες, παρόλο που και αυτός υποχωρεί αισθητά, περίπου 7 μέτρα κάθε χρόνο. Στέκεται εμπόδιο για κάθε ορειβάτη που θέλει να ανέβει στην ψηλότερη κορυφή των Δολομιτών, Punta Penia (3343μ). Προσφέρει αντικείμενο μελέτης του παλαιοκλίματος και της γεωλογίας του βουνού αλλά και των Δολομιτών γενικότερα. Είναι μία ζωντανή απόδειξη της δράσης των παγετώνων στους Δολομίτες που διαμόρφωσαν σε μεγάλο βαθμό το έντονο και εντυπωσιακό ανάγλυφο που βλέπουμε σήμερα..
Να σημειωθεί ότι στον 1ο παγκόσμιο πόλεμο οι Αυστριακοί είχανε φτιάξει μία ολόκληρη πόλη στα ενδότερα του! Στους 0 βαθμούς σταθερά, προστατευμένοι από τα ακραία καιρικά φαινόμενα, τα πυρά και τις χιονοστιβάδες βρήκανε ένα πρωτότυπο καταφύγιο.

Περιγραφή διαδρομής: Για τη "normal route" θα ξεκινήσουμε από το καταφύγιο Fiacconi και είναι σημαντικό να γνωρίζουμε την εισαγωγή στη "γλώσσα" του παγετώνα. Κατόπιν είναι πιθανό να διαγράφεται κάποιο "μονοπάτι" που αποφεύγει τα χάσματα του παγετώνα (crevasse) αυτό όμως αλλάζει λόγω της κίνησης του. Προφανώς θα χρειαστούμε πιολέ/κραμπόν και ένα σχοινί. Μετά από 2 ώρες περίπου υπάρχει φερράτα με αρκετή κλίση που μας ανεβάζει γρήγορα στην τελική και ομαλή ράχη. Εκεί υπάρχει μικρό απομεινάρι παγετώνα το όποιο διασχίζουμε από τα αριστερά σε χιόνι. Μετά από λίγο φτάνουμε στο μεγάλο σταυρό της κορυφής Punta Penia.

* Οι φωτογραφίες είναι από την κατάβαση της κορυφή προς το καταφύγιο, μέσω του παγετώνα. Η ανάβαση είχε γίνει από τη via ferrata west ridge

κλειστός καιρός λίγο κάτω από την κορυφή

Via ferrata Col Rodella, Dolomites

Πρόκειται για μικρή, κάθετη και εύκολα προσβάσιμη φερράτα. Η βαθμολογία της είναι 3Α. Για να την προσεγγίσουμε θα πάρουμε το lift από το χωρίο Campitello και θα ανεβούμε στα 2400μ στο καταφύγιο Des Alpes. Από εκεί μία ταμπέλα γεμάτη μονοπάτια μας ενημερώνει και για τη φερράτα, την οποία προσεγγίζουμε σε 10 λεπτά. Πρόκειται για ένα κάθετο βράχο κάτω από το καταφύγιο Col Rodella. Η φερράτα μας βάζει κατευθείαν στο κλίμα με κάθετα κομμάτια, σκάλες και 2-3 ισορροπιστικά σημεία. Ωραία θέα προς τη Marmolada και την κοιλάδα του Val di Fassa. Μία ανάσα από τους εντυπωσιακούς ορεινούς όγκους του Sassolungo, Langfell και Sella group.

Το επιβλητικό Sassolungo και πιο αριστερά το Langkofel

Καταφύγιο Des Alpes και στο βάθος Sella group

Via ferrata "West Ridge", Marmolada, Dolomites

Ο εντυπωσιακός ορεινός όγκος της Marmolada περιλαμβάνει την ψηλότερη κορυφή των Δολομιτών Punta Penia (3343μ), τον τελευταίο σοβαρό παγετώνα στις Ιταλικές Άλπεις, καθώς και μία από τις παλαιότερες via ferrata διαδρομές. Μάλλον δικαίως χαρακτηρίζεται και ως η βασίλισσα των Δολομιτών. Στα ψηλά παρουσιάζει δύο όψεις, την άγρια και κάθετη νότια ορθοπλαγιά ύψους άνω των 600 μέτρων και τα πλατό της βόρειας που φιλοξενούν τον παγετώνα. Αποτελείται από ασβεστόλιθους και ηφαιστειογενή πετρώματα σε αντίθεση με την πλειοψηφία των βουνών της περιοχής που δομούνται από το πέτρωμα του δολομίτη. Η κορυφογραμμή της περιλαμβάνει και άλλες ψηλές κορυφές όπως η Punta Rocca (3309μ), η Punta Ombretta (3230μ), Monte Serauta (3069μ), Pizzo Serauta (3035μ). Οι τρόποι για να φτάσει κανείς στην ψηλότερη κορυφή είναι η via ferrata από τη δυτική κόψη, μια απαιτητική και μεγάλη σε μήκος ferrata, ενώ η άλλη επιλογή είναι η "normal route", που περιλαμβάνει διάσχιση του παγετώνα της Marmolada και κατόπιν μία μικρή via ferrata πριν την κορυφή.

Η πρώτη ανάβαση στην κορυφή έγινε από τον Paul Grohmann το 1864 από την πλευρά του παγετώνα, ενώ το 1901 σκαρφαλώθηκε και ο επιβλητικός ασβεστολιθικός τοίχος της νότιας πλευράς από την Beatrice Tomasson και τους Michele Bettega και Bartolo Zagonel.

Το βουνό έχει και ιστορική σημασία, αφού στον 1ο παγκόσμιο πόλεμο αποτέλεσε πεδίο μάχης μεταξύ Ιταλών και Αυστριακών. Ήτανε σύνορο μεταξύ Αυστρο-Ουγγαρίας και Ιταλίας. Οι πρώτοι σκάβανε τούνελ στον παγετώνα, ενώ οι δεύτεροι αμύνονταν από τη νότια πιο βράχινη μεριά. Στη βάση του βουνού υπάρχει και πολεμικό μουσείο, που μαρτυρά τις ταραγμένες εποχές, ενώ όσο ο παγετώνας υποχωρεί αποκαλύπτει νέα απομεινάρια του πολέμου..

Περιγραφή της Via Ferrata: Πρόκειται για μία από τις διασημότερες via ferrata στους Δολομίτες και παράλληλα μία από της παλιότερες, αφού η πρώτη επάνδρωση της κόψης με συρματόσχοινα, καρφιά και σκάλες έγινε το 1903! Ο βαθμός δυσκολίας της είναι 4C (βαθμολογία Fletcher/Smith). Το μήκος της είναι 400 μέτρα και για την ολοκλήρωσή της θα χρειαστούν 2 ώρες περίπου. Η εκκίνηση γίνεται στο μονοπάτι 606 δίπλα από το καταφύγιο Fiacconi στα 2625μ. Το μονοπάτι τραβερσάρει με πορεία δυτική για 1:30 ώρα. Παντού στα βράχια υπάρχουν σημάδια του παγετώνα που υποχώρησε, ενώ μικροί χείμαρροι και καταρράκτες μαρτυρούν το λιώσιμο του. Πριν την είσοδο στη ferrata υπάρχει παγετώνας, καλυμμένος σε πολλά σημεία του από πέτρες, που χρειάζεται κραμπόν. Η φερράτα ξεκινάει μετά από λίγο, στα 2800μ έπειτα από σχεδόν τρία χιλιόμετρα στο μονοπάτι. Γενικά κερδίζει γρήγορα υψομετρική με τα αμέτρητα σκαλιά που περιλαμβάνει, έχει αρκετά εκτεθειμένα σημεία και χρειάζεται σύμμαχο τον καλό καιρό λόγω του μεγάλου υψομέτρου. Προσφέρει μοναδική θέα και εικόνες και από τις δύο πλευρές του βουνού, καθώς και στη θάλασσα των βουνών που την περιβάλλουν. Ολοκληρώνεται λίγο πριν την κορυφή Punta Penia.
Η ανάβαση έγινε από τη via ferrata στις 23/08/2018 με τον καιρό προοδευτικά να κλείνει και η κατάβαση από τη Normal route. Πριν την κορυφή έριξε χαλάζι για λίγη ώρα, που ωστόσο ήτανε αρκετό για να βρέξει τη φερράτα πριν τον παγετώνα κάνοντας την περισσότερο τεχνική.

συνεχόμενες σκάλες, χαρακτηριστικό κομμάτι της φερράτα

Αρχή στο μονοπάτι, κάτω από το καταφύγιο Fiacconi

Via ferrata Lipella, Tofana group, Dolomites

Χαρακτηριστικά Ferrata:
Βαθμός δυσκολίας: Fletcher/Smith: 4C
Μήκος ferrata: 600m
Συνολικός χρόνος: 8 ώρες
Ορεινός όγκος: Tofana group
Ψηλότερη κορυφή: Tofana di Rozes, 3224m

Σεβαστή via ferrata στην περιοχή των Δολομιτών. Οι δυσκολίες που τη χαρακτηρίζουν είναι η μεγάλη σε μήκος διαδρομή της ferrata, το σεβαστό υψόμετρο στο οποίο κινείται και κάποια κατακόρυφα κομμάτια. Απαιτεί καλή ψυχολογία αλλά και φυσική κατάσταση. Με τη λήξη της ferrata και 30 λεπτά πεζοπορίας φτάνουμε στην κορυφή Tofana di Rozes στα 3224μ. Νωρίς το καλοκαίρι ο πάγος και χιόνι μπορεί να κάνουν την εμφάνιση τους σε πολλά σημεία.
Περιγραφή διαδρομής: Εκκίνηση από το καταφύγιο Dibona σε μονοπάτι για μία ώρα και 20 λεπτά. Έπειτα συναντάμε τούνελ- απομεινάρι του πολέμου κι αυτό, στο οποίο συνεχίζουμε για άλλα 20 λεπτά. Βγαίνοντας στο φως θα κατεβούμε ένα βράχινο κομμάτι και έπειτα μονοπάτι για λίγο ακόμα. Είμαστε στα 2500μ. και η ferrata ξεκινάει. Για τις επόμενες 4 ώρες περίπου θα τραβερσάρουμε σε ζωνάρια και θα ανεβούμε κατακόρυφα κομμάτια ασφαλισμένοι σε συρματόσχοινο στην τεράστια δυτική ορθοπλαγιά του ορεινού όγκου. Το τελευταίο κομμάτι είναι μία εντυπωσιακή αμφιθεατρική λεκάνη που ολοκληρώνει τη ferrata στα 3000μ. Έπειτα ακολουθεί ανάβαση σε μονοπάτι μέχρι την κορυφή Tofana di Rozes στα 3224μ. Αναλυτικά η διαδρομή και στο wikiloc

Η ανατολική όψη της Tofana di Rozes, 800μ κατακόρυφου βράχου

Via Ferrata Sentiero Astaldi, Tofana, Dolomites

Χαρακτηριστικά Ferrata:
Βαθμός δυσκολίας: Fletcher/Smith: 1Α , Hofler/Verner: Α (εύκολη)
Σημείο εκκίνησης: Refugie Dibona
Μήκος ferrata: 100m
Συνολικός χρόνος: 2 ώρες
Ορεινός όγκος: Tofana group

Η via Ferrata βρίσκεται στον ορεινό όγκο Tofana πάνω από το καταφύγιο Ivano Dibona. Είναι αρκετά εύκολη και χαλαρή, αφού πρόκειται κυρίως για τραβέρσα χωρίς υψομετρικές. Επίσης παρουσιάζει γεωλογικό ενδιαφέρον, αφού περνάει από στρώσεις πετρωμάτων με ποικίλους χρωματισμούς, ενώ δίνει θέα στην ορθοπλαγιά της Toffana di Rozes. Θα χρειαστούμε μισή ώρα πεζοπορίας για να φτάσουμε στην αρχή της ferrata και 1 με 1.30 ώρα να την ολοκληρώσουμε. Έπειτα επιστρέφουμε στο καταφύγιο Dibona από κεντρικό μονοπάτι.

Στην αρχή μετά το καταφύγιο Dibona

 Croda da Lago