Παγγαίο όρος, αφιέρωμα

Το Παγγαίο όπως φαίνεται από την Αλιστράτη. Στο κέντρο το Μάτι με τις κεραίες

Γεωγραφικά στοιχεία: Το Παγγαίο είναι ένας σχετικά απομονωμένος ορεινός όγκος που βρίσκεται στην ανατολική Μακεδονία μοιράζοντας τα εδάφη του στους νομούς Καβάλας και Σερρών. ΒΑ απλώνεται ο κάμπος των Φιλίππων που πλαισιώνεται, πέραν του Παγγαίου, από τους όγκους του Φαλακρού του Μενοίκιου και της Λεκάνης. Στα βόρεια ο ποταμός Αγγίτης περνάει ανάμεσα απ'το Παγγαίο και το Μενοίκιο. Στα δυτικά βρίσκεται ο κόλπος του Στρυμόνα και το Κερδύλιο όρος, ενώ στα νότια και σε απόσταση αναπνοής το όρος Σύμβολο. Στα ανατολικά βρίσκονται η Παλαιά Καβάλα και τα όρη της Λεκάνης. Έχει κατεύθυνση από ΒΑ προς ΝΔ και το μήκος του σε ευθεία γραμμή είναι 34 χιλιόμετρα περίπου, ενώ η έκτασή του στα 380 τ. χιλιόμετρα. Λόγω του ιδιαίτερου οικοσυστήματος, καθώς και της αξιόλογης χλωρίδας και πανίδας που παρουσιάζει είναι ενταγμένο στο δίκτυο των περιοχών Natura2000.

Ασημότρυπες, Νικήσιανη, Παγγαίο

Το Παγγαίο λόγω του πλούσιου υπέδαφους παρουσιάζει βαριά ιστορία σχετικά με τη μεταλλευτική δραστηριότητα και την εξόρυξη. Δεκάδες ορυχεία βρίσκονται διάσπαρτα στους πρόποδές του μέχρι τα αλπικά τμήματα. Η παρουσία τους φαίνεται να ξεκινάει από τα ελληνιστικά χρόνια και να συνεχίζεται εντατικά την περίοδο του Φιλίππου, στα ρωμαϊκά χρόνια και τέλος στην Οθωμανική περίοδο, στραγγίζοντας στην κυριολεξία το βουνό. Τη σκυτάλη έχουνε πάρει πλέον οι σύγχρονοι χρυσοθήρες του Παγγαίου.. Τα κύρια συστατικά της εξόρυξης ήτανε ο χρυσός, ο άργυρος και ο χαλκός. Από τα σημαντικότερα μεταλλευτικά κέντρα του βουνού είναι σίγουρα οι Ασημότρυπες. Πρόκειται για 8 παλιές στοές και 3 σύγχρονες εκ των οποίων η μία έχει καταρρεύσει. Πιθανό να γινόταν εξόρυξη αργύρου λόγω ονομασίας. Η πρόσβαση γίνεται πάνω από τη Νικήσιανη και χρειάζεται 1:30 ώρα πεζοπορία σε όμορφο μονοπάτι. Βρίσκονται στη βάση δύο ορθοπλαγιών εκατέρωθεν, ενώ στη μέση σχηματίζεται εντυπωσιακό λούκι γεμάτο κατακριμνήσεις και πεσμένους κορμούς (λούκι Χατζηγεωργίου). Στο κέντρο είναι εμφανή τα υπολείμματα της εξόρυξης. Γεωλογικά η περιοχή αποτελείται από μάρμαρα σε εναλλαγές με γνεύσιους και σχιστόλιθους. Τα ορυχεία είναι διανοιγμένα στις τεκτονικές ασυνέχειες, τα ρήγματα και τις διακλάσεις του μάρμαρου. Έντονη η παρουσία νερού το οποίο είναι πιθανό να έχει διαβρώσει κατά βάθος το εσωτερικό της ορθοπλαγιάς. Το νερό έχει δημιουργήσει επίσης όμορφο διάκοσμο στα παλιά ορυχεία.

η είσοδος του ενός εκ των δύο σύγχρονων στοών

η είσοδος της 2ης σύγχρονης στοάς

Αετοχώρι - Μαύρος Βράχος, Πίνοβο

Η ανάβαση ξεκινάει από την πλατεία του χωριού στα 680μ. Αρχικά τέμνουμε δασικό δρόμο και κατόπιν μπαίνουμε σε χαμηλή βλάστηση με κέδρους. Στη συνέχεια κινούμαστε για λίγο δίπλα σε ρεματιά την οποία και διασχίζουμε. Είμαστε μέσα σε όμορφο δάσος με οξιές και ανηφορίζουμε πλαγιά με ανεπάλληλα καγκέλια. Στα 1500μ υψμ θα βγούμε στα αλπικά σε μία ιδιαίτερα όμορφη κοιλάδα με πολλά τρεχούμενα νερά ανάμεσα στις κορυφές του Μαύρου Βράχου στα αριστερά και του Καλόγερου στα δεξιά. Το όνομα αυτής "κοιλάδα των Βράχων", ένας ταιριαστός χαρακτηρισμός λόγω της μορφολογίας του ανάγλυφου. Από εκεί έχουμε οπτική επαφή και με την κορυφογραμμή του Βίσογρκαντ. Μετά από ήπια ανηφόρα θα φτάσουμε στα 1900μ, όπου και θα κινηθούμε δυτικά μέχρι χαρακτηριστικό διάσελο. Από εκεί η κορυφή του Μαύρου Βράχου είναι κοντά, θέλει ωστόσο κάποια προσοχή.

η κόψη του Μαύρου Βράχου

οξιές

Πίνοβο γενικά, Πέλλα

Το Πίνοβο βρίσκεται στο ΒΔ κομμάτι του νομού Πέλλας. Πρόκειται για σχετικά άγνωστο βουνό που δέχεται ελάχιστους πεζοπόρους. Στα δυτικά χωρίζεται από το Βόρα μέσω των χαμηλών όγκων των Προμάχων ενώ στα ανατολικά συνορεύει με τη Τζένα με το Χαλαρό ρέμα να αποτελεί τη "διαχωριστική γραμμή" τους. Το ορεινό τόξο που σχηματίζεται (Βόρας-Πίνοβο-Τζένα-Πάικο) οριοθετεί και τα σύνορά με τα Σκόπια, ενώ από την ελληνική πλευρά κυκλώνει το οροπέδιο της Αριδαίας ή Αλμωπίας.

Η ψηλότερη κορυφή του βουνού είναι η Κορφούλα (2156μ), ενώ άλλες κορυφές είναι το Βίσογκραντ (2150μ), η Μύτη (2066μ), ο Πασάς (1998μ), ο Μαύρος Βράχος (1900μ), ο Καλόγερος (1800μ). Αποτελείται κυρίως από σχιστόλιθους και ασβεστόλιθους. Από τα πιο ιδιαίτερα και εντυπωσιακά μέρη στο Πίνοβο είναι η κοιλάδα των Βράχων, τοποθεσία στην οποία κυλάνε παντού νερά και βράχοι υψώνονται εκατέρωθεν. Στο Πίνοβο υπάρχουν επίσης εκτεταμένα δάση οξιάς που δίνουνε μοναδικά χρώματα το φθινόπωρο.

Το βουνό έχει ακόμα σημάδια εμφανή από τον 1ο παγκόσμιο πόλεμο, όπου ελληνικά και σέρβικα στρατεύματα συγκρούστηκαν με αυτά των Βούλγαρων. Κατά μήκος της κορυφογραμμής του συναντάμε αναχώματα, συρματοπλέγματα, πετρόχτιστα πολυβολεία, σκουριασμένα πυρομαχικά. Στο Πίνοβο ανέβασαν οι Σέρβοι πυροβόλα με τροχαλίες, σχοινιά και επική προσπάθεια. Τα Σέρβικα πυροβόλα στέκονταν για χρόνια στην κορυφογραμμή μέχρι που τα μάζεψε ελικόπτερο το 2009.

Αναβάσεις μπορούνε να γίνουνε από τα χωριά Θηριόπετρα και Αετοχώρι. Εντυπωσιακή είναι η διάσχιση της κορυφογραμμής άνω των 20 χιλιομέτρων και η οποία ενώνει τα δύο παραπάνω χωριά.

Αναβάσεις:
Αετοχώρι  - Μαύρος Βράχος 11/2010
Αετοχώρι - κορφούλα - Θηριόπετρα 05/2012
Αετοχώρι - Βίσογκραντ 11/2019

Στο Πίνοβο υπάρχουν αναρριχητικές διαδρομές σε χαμηλά βράχια (boulder). Πληροφορίες μπορείτε να βρείτε εδώ

Σημαντική πληροφορία και από τον αξιόλογο χάρτης της geopsis

Ενδιαφέροντα άρθρα θα βρείτε και στις παρακάτω σελίδες:
Hiking Experience
NaturaGraeca

Αετοχώρι - Βίσογκραντ, Πίνοβο

Η ανάβαση ξεκινάει από την πλατεία του χωριού στα 680μ. Αρχικά τέμνουμε δασικό δρόμο και κατόπιν μπαίνουμε σε χαμηλή βλάστηση με κέδρους. Στη συνέχεια κινούμαστε για λίγο δίπλα σε ρεματιά την οποία και διασχίζουμε. Είμαστε μέσα σε όμορφο δάσος με οξιές και ανηφορίζουμε πλαγιά με ανεπάλληλα καγκέλια. Στα 1500μ υψμ θα βγούμε στα αλπικά σε μία ιδιαίτερα όμορφη κοιλάδα με πολλά τρεχούμενα νερά ανάμεσα στις κορυφές του Μαύρου Βράχου στα αριστερά και του Καλόγερου στα δεξιά. Το όνομα αυτής "κοιλάδα των Βράχων", ένας ταιριαστός χαρακτηρισμός λόγω της μορφολογίας του ανάγλυφου. Από εκεί έχουμε οπτική επαφή και με την κορυφογραμμή του Βίσογρκαντ. Μετά από ήπια ανηφόρα θα φτάσουμε στα 1900μ, όπου και θα κινηθούμε δυτικά μέχρι χαρακτηριστικό διάσελο. Τέλος συνεχίζουμε σε απότομη ράχη για να φτάσουμε στην κορυφή του Βίσογκραντ (2150μ.). Η διαδρομή εδώ.
*Ο καιρός ήτανε κλειστός από τα 1600 και πάνω με ελάχιστη ορατότητα.

Ποικιλία χρωμάτων

στην εκκίνηση απ'το Αετοχώρι