Κατάφυτο - κορυφή Τσολιάς, Όρβηλος

Ο Όρβηλος είναι ένας μεγάλος ορεινός όγκος που μοιράζεται σε Βουλγαρία, Σέρρες και Δράμα. Αρκετά απομονωμένο βουνό δέχεται λίγες επισκέψεις για πεζοπορία, έχει ωστόσο αρκετό ενδιαφέρον και πολλά μέρη προς εξερεύνηση. Η ανάβαση ξεκινάει πάνω από την τεχνητή λίμνη του Κατάφυτου. Από εκεί υπάρχει χωματόδρομος που μας ανεβάζει στα 1200μ. στην καρδιά μίας εντυπωσιακής λεκάνης που σχηματίζεται από την κορυφογραμμή του βουνού. Συνεχίζουμε στο δρόμο και στα 1500 τον αφήνουμε και κινούμαστε ανατολικά. Από εκεί η πορεία ήτανε ελεύθερη σε πλαγιά με σχετική κλίση και χόρτα. Κατά συνέπεια θα βγούμε γρήγορα στην κορυφογραμμή αν και τα 450 μέτρα υψομετρικής που καλύπτει η πλαγιά είναι κοπιαστικά. Από την κορυφογραμμή, που είναι και το σύνορο Ελλάδας Βουλγαρίας, κατευθυνόμαστε δυτικά και μετά από σύντομη πορεία φτάνουμε στην ψηλότερη κορυφή Τσολιάς στα 2212μ υψμ. Πολύ καλή θέα στα βουνά της Μακεδονίας και της Βουλγαρίας. Επιστροφή σε μονοπάτι που έρχεται από την τεχνητή λίμνη. Στα 1700μ ωστόσο το αφήνουμε και κατεβαίνουμε ελεύθερα από ήπια πλαγιά για να βγούμε και πάλι στο δρόμο κυκλώνοντας μία διαδρομή εννέα χιλιομέτρων. Λεπτομέρειες και στο wikiloc. Λίγο χιόνι για την εποχή (23/02/2020) και μόνο στην κορυφογραμμή.

Φαλακρό και η λεκάνη του Νευροκοπίου

Εκκίνηση στο δρόμο και μέρος από το πέταλο της κορυφογραμμής

Καταφύγιο Χ. Κάκαλος, Όλυμπος αφιέρωμα 2009-2019

Το καταφύγιο βρίσκεται στο οροπέδιο των Μουσών σε υψόμετρο 2640 μέτρα. Ανήκει στην Ελληνική ομοσπονδία ορειβασίας και αναρρίχησης (ΕΟΟΑ) και μπορεί να φιλοξενήσει σε κρεβάτια 17 άτομα. Χτίστηκε το 1961 και το 1964 ονομάστηκε "Βασιλεύς Παύλος" εις μνήμη του προέδρου του ΕΟΣ. Το 1984 θα μετονομαστεί σε "Χρήστος Κάκαλος" προς τιμήν του Λιτοχωρινού Χ. Κάκαλου, που πήραν σαν οδηγό οι δύο Ελβετοί το 1913 και ήτανε οι πρώτοι που θα πατήσουν στο Μύτικα. Το 2001 θα κατασκευαστεί το δωμάτιο του διαχειριστή, οι τουαλέτες και η δεξαμενή, ενώ θα αναβαθμιστούν εγκαταστάσεις και εξοπλισμός. Το 2003 τη διαχείριση του καταφυγίου αναλαμβάνει ο Μιχάλης Στύλλας μετά από συμφωνία με την ΕΟΟΑ και για έξι μήνες το χρόνο ζει και εξυπηρετεί μαζί με τον αδελφό του Αλέξανδρο και το προσωπικό το μεγάλο αριθμό ατόμων που ανεβαίνουν στο οροπέδιο. Το καταφύγιο θα γίνει παράλληλα κέντρο αναρρίχησης και ορειβατικού σκι. Ανοίγει τέλη Μαΐου και κλείνει τέλη Οκτώβρη. Μπορεί να φτάσει κανείς σ' αυτό από το καταφύγιο του Αγαπητού και το Κοφτό ή τα Ζωνάρια και από την Πετρόστρουγγα μέσω του Λαιμού. Πιο εναλλακτικά γίνεται και από τα μεγάλα Καζάνια ή τη ράχη Μπαρμπαλά. Έχει μοναδική θέα στο Στεφάνι και τη χαράδρα του Ενιπέα, ενώ βρίσκεται μία ανάσα από το λούκι του Μύτικα και την ψηλότερη κορυφή της Ελλάδας.
Πληροφορίες και στην ιστοσελίδα olympus-climbing.gr

φθινοπωρινό ξημέρωμα, 2009

Ιανουάριος 2011

Τρύπα της Νύφης, Βραδέτο, Ζαγόρι

Το βάραθρο βρίσκεται ανάμεσα στο Καπέσοβο και το Βραδέτο, στο δρόμο που ενώνει τα δύο χωριά. Πρόκειται για το 5ο βαθύτερο σπήλαιο της Τύμφης και ένα από τα 30 βαθύτερα της Ελλάδας. Αποτελείται από τρεις αγωγούς με συνολικό βάθος 294 μέτρα. Διανοίγεται σε ασβεστόλιθο, ενώ συναντάμε και στρώσεις πυριτόλιθου. Έχει εύκολη πρόσβαση, αφού χρειάζονται μόλις δέκα λεπτά πεζοπορίας για να το προσεγγίσουμε.

Ιστορικό εξερευνήσεων:

• 1969: Η πρώτη εξερεύνηση του βαράθρου έγινε το 1969 από Αγγλική αποστολή με επικεφαλής το Livesey. Θα κατέβουν τα 2 πρώτα πηγάδια, φτάνοντας στο οριζόντιο τμήμα στα -180μ.
• 1975: Αποστολή Άγγλων και Αυστραλών θα φτάσουν τη Νύφη στα -240μ
• 1976: Βρετανική αποστολή (Astraka expedition) θα φτάσουν στο θάλαμο στα 285μ. Στα τότε δημοσιεύματα ο θάλαμος αυτός μετρήθηκε στα -291μ.
• 1977: Οι Αμερικάνοι με μία μεγάλη αποστολή θα κατέβουν και το τελευταίο στενό κομμάτι των 8 μέτρων φτάνοντας στο βαθύτερο σημείο της Νύφης που τότε εκτιμήθηκε στα 299 μέτρα.
• 1978: Σειρά των Ελλήνων να κατέβουν στη Νύφη με αποστολή της ΕΣΕ.
• 1988:Ο ΣΠΕΛΕΟ θα πατώσει το σπήλαιο.
• 2004: Μεγάλη αποστολή από μέλη του ΣΕΛΑΣ με Ιταλούς και Γάλλους. Υπεύθυνος Μανώλης Διαμαντόπουλος. Χαρτογράφηση στα -285μ.
• 2018: Μέλη του ΣΠΕΛΕΟ θα κατεβούνε για κάποια μέτρα στην αποστολή που οργάνωσε ο Πρωτέας. Το εγχείρημα θα εγκαταληφθεί λόγω της αυξημένης επικινδυνότητας που προκαλούσε το λιώσιμο του χιονιού..
• 2019: Αποστολή εξερεύνησης του Πρωτέα. Θα γίνει χαρτογράφηση που θα βγάλει το βάθος στα 294 μέτρα, καθώς και φωτογράφηση.

Προέλευση ονομασίας: Ο θρύλος λέει ότι κάποτε ξεκίνησε από το Τσεπέλοβο ένα συμπεθεριό με προορισμό το Πάπιγκο για γάμο. Δίπλα στο βάραθρο υπάρχει πηγή και ο κόσμος, που ήτανε καβάλα στα μουλάρια, έκανε στάση να ξαποστάσει. Έτσι όπως περνούσε και η νύφη, το μουλάρι της γλίστρησε και έπεσε μέσα στο βάραθρο. Το χέρι της με τα δακτυλίδια βρέθηκε μετά από μέρες στις πηγές του Βοϊδομάτη..Το σπήλαιο έκτοτε ονομάζεται Τρύπα της Νύφης, Νυφότρυπα ή Σπέρα της Νεβιάστας.

Περιγραφή σπηλαίου: Το σπήλαιο έχει μεγάλη είσοδο ορθογωνικής διατομής. Το βάθος του πρώτου πηγαδιού έχει βάθος 133 μέτρα και το φως εισχωρεί στο μεγαλύτερο τμήμα του. Ακολουθεί πατάρι από όπου μπορούμε να βγούμε από το σχοινί, αλλά όχι για πολύ. Κατόπιν υπάρχει κατάβαση 50 μέτρων όπου μας οδηγεί σε υπόγεια αλλά ανενεργή κοίτη. Εκεί θα περπατήσουμε σε οριζόντιο τμήμα, ένα υπόγειο φαράγγι που σε κάποιο σημείο τα ψηλά τοιχώματά του γίνονται ιδιαίτερα στενά (πλάτος ένα μέτρο). Το μήκος του οριζόντιου τμήματος είναι 60 μέτρα περίπου. Στη συνέχεια υπάρχει κατακόρυφο κομμάτι από ογκόλιθους, ύψους δέκα μέτρων που πρέπει να αναρριχηθούμε για να συνεχίσουμε. Ακολουθεί επικλινής κατάβαση πάλι δέκα μέτρων. Εκεί βρίσκεται πλούσιος διάκοσμος από με ρεόλιθο, γκουρ και κατάλευκο ασβεστιτικό υλικό που έχει καλύψει πλήρως τα βράχια. Μετά τη μικρή αυτή κατάβαση θα συναντήσουμε το τρίτο κατακόρυφο πηγάδι 90 μέτρων, που καταλήγει σε μεγάλο θάλαμο κυκλικής διατομής στα -275 μέτρα. Στα τοιχώματα υπάρχει στενή συνέχεια/διάκλαση, μαζί με βέλος από κόκκινο σπρέι.. Μετά από 10 μέτρα κατάβασης φτάνουμε σε ευρύχωρο θάλαμο. Εκεί θα βρούμε μία πλακέτα της ΕΣΕ, γραμμένο σπρέι σε βράχο από το ΣΠΕΛΕΟ και μικρή τρύπα στο δάπεδο. Αυτή είναι και η τελική κατάβαση 9 μέτρων, ιδιαίτερα στενή, που ολοκληρώνει το βάραθρο. Το συνολικό του βάθος χαρτογραφήθηκε από τον Πρωτέα το 2019 με DistoX και βρέθηκε στα -294 μέτρα. Παλαιότερες χαρτογραφήσεις ξένων αποστολών δεκαετία '70 το είχανε βγάλει στα 299μ. ενώ ο ΣΕΛΑΣ το 2004 στα -285μ.
Φωτογραφικό υλικό: Ζάχαρης Άρης, Σωτηριάδης Γιώργος.

Άποψη της εισόδου

Σανατόριο "Ζωοδόχος Πηγή", Πήλιο

Μικρή σε μήκος πορεία που μας οδηγεί μέσα από όμορφο δάσος με οξυές στο εγκαταλειμμένο σανατόριο "Ζωοδόχος Πηγή". Η εκκίνηση γίνεται από σημείο θέας πριν τα Χάνια, όπου φεύγει και χωματόδρομος. Θα τον ακολουθήσουμε για λίγη ώρα μέχρι να μπούμε σε μονοπάτι. Πριν την είσοδο σε αυτό έχουμε πανοραμική θέα στο Βόλο και πέριξ.
Το σανατόριο ιδρύθηκε το 1909 από το γιατρό Γεώργιο Καραμάνη υπό δύσκολες συνθήκες τον καιρό εκείνο. Έλλειψη δρόμων και η δυσπιστία του κόσμου ήτανε οι κύριες αιτίες. Στις αρχές μάλιστα αγριεμένοι χωρικοί ξεκίνησαν με αξίνες να το κατεδαφίσουν πιστεύοντας ότι ήτανε υπεύθυνο για τη μόλυνση των νερών. Περιέθαλψε πολλούς φυματικούς στη διάρκεια της λειτουργίας του. Ο Καραμάνης προσπάθησε να πείσει τον κόσμο για την αναγκαιότητα του σανατόριου ενάντια στις προκαταλήψεις της εποχής. Επίσης την προσπάθεια δυσκόλευαν το ανύπαρκτο οδικό δίκτυο, έλλειψη ρεύματος και η παρουσία ληστών στην περιοχή.
Το σανατόριο παρέμεινε σε ακμή μέχρι το Β' παγκόσμιο πόλεμο. Μεγάλοι αρχιτέκτονες της εποχής γνωρίζοντας την τεχνοτροπία ευρωπαϊκών σανατόριων βοήθησαν στην κτιριακή εξέλιξη. Έτσι το 1915 οικοδομούνται οι δύο πρώτες πτέρυγες, το 1925 κτίζεται το σπίτι του γιατρού και το σανατόριο θα πάρει την τελική μορφή το 1930 με την πτέρυγα της αεροθεραπείας. Από το 1909 εώς το 1962 νοσηλεύτηκαν 2300 άτομα, ενώ τα κρεβάτια έφτασαν τα 60. Επίσης ο Καραμάνης είχε συχνή αλληλογραφία με σανατόρια της Ευρώπης λαμβάνοντας από αυτά αρκετή τεχνογνωσία. Από το 1940 και μετά θα περάσει δύσκολες στιγμές με βομβαρδισμούς και ανατινάξεις από τους Γερμανούς. Τελικά θα κλείσει το 1963 και ο Καραμάνης θα πεθάνει ένα χρόνο μετά.
Πηγή η πτυχιακή εργασία "Το σανατόριο Πηλίου Ζωοδόχος Πηγή", 2003

μέρος των εγκαταστάσεων 

Στρατονικό όρος, Σταυρός

Το Στρατονικό όρος μαζί με το όρος Κάκαβος βρίσκονται στην ανατολική Χαλκιδική. Μαζί με τον ορεινό όγκο του Χολομώντα στα δυτικά δημιουργούν ένα σύμπλεγμα από χαμηλούς ορεινούς όγκους που οι ψηλότεροι φτάνουν στα 800 με 900 μέτρα υψόμετρο που διακόπτονται από χαράδρες. Στις πλαγιές τους υπάρχουν εκτεταμένα δάση οξιάς, καστανιάς και βελανιδιάς, καθώς και κάποια αρχέγονα δάση. Υπάρχουν επίσης εκτάσεις με μεγάλη βιοποικιλότητα που ωστόσο δέχονται ανεπανόρθωτη ζημιά από τις εξορύξεις που γίνονται στα μέρη εκεί..
Περιγραφή διαδρομής: Ξεκινάμε από τον άνω Σταυρό και μπαίνουμε στο μονοπάτι Νο5. Στην αρχή κινούμαστε με κατεύθυνση ανατολική και κατόπιν βόρεια. Μετά από 50 λεπτά φτάνουμε στην "Πράσινη" καλύβα στην περιοχή "Συκιάς Πέτρα" σε υψόμετρο 390 μέτρα. Στη συνέχεια υπάρχει πηγή με το όνομα "Του πουλιού το νερό". Στη συνέχεια και σε υψόμετρο 600 μέτρων υπάρχει επιλογή να συνεχίσουμε προς την κορυφή του Προφήτη Ηλία ή να γυρίσουμε προς τα πίσω κυκλώνοντας. Για τη 2η επιλογή θα μπούμε για λίγο στο μονοπάτι Νο4 και θα συναντήσουμε 2η καλύβα σε σημείο διασταύρωσης χωματόδρομων και μονοπατιών. Από εκεί θα μπούμε στο μονοπάτι Νο3 και μετά την τοποθεσία "Συποτό" θα κινηθούμε παράλληλα με όμορφο ρέμα με αρκετά πλατάνια. Μετά από 8 χιλιόμετρα θα φτάσουμε και πάλι στο σημείο από όπου ξεκινήσαμε. Λεπτομέρειες της διαδρομής στο wikiloc.

Εκκίνηση στο μονοπάτι Νο5