Το σπήλαιο βρίσκεται αρκετά κοντά στο χωριό της Μαρώνειας, στο όρος Ίσμαρος και διανοίγεται σε ασβεστόλιθους που φέρουν απολιθώματα (κυρίως νουμουλίτες). Ανήκει στην περιροδοπική ζώνη. Έχει συνολικό μήκος διαδρόμων 2000μ. Γενικά παρουσιάζει εντυπωσιακό διάκοσμο και πέρα από μεγάλους σταλακτίτες, σταλαγμίτες, κολώνες, κουρτίνες, κοράλια, έχει και ιδιαίτερα σπηλαιοθέματα όπως εκκεντρίτες, ελικτίτες, μαργαριτάρια και τους χαρακτηριστικούς δίσκους της.
Ιστορικό εξερεύνησης:
Η πρώτη καταγεγραμμένη εξερεύνηση γίνεται το 1896 από τον Κ. Αυδή στα πρώτα 60 μέτρα του δεξιού μέρους.
Το 1919 Γάλλοι στρατιώτες μπαίνουν στο σπήλαιο, εξερευνώντας το αριστερό κομμάτι.
Το 1934 ο γιος του Κ.Αυδή εξερευνεί το δεξί κομμάτι του σπηλαίου και φτιάχνει ένα σκαρίφημα. Πραγματοποίησε χημική ανάλυση στο γουνό και επιδίωξε την εκμετάλλευση του χωρίς επιτυχία. Ακόμα θα χρησιμοποιήσει δυναμίτη για να προσπελάσει κάποια στενά σημεία.
Το 1969 η ΕΣΕ επισκέπτεται το σπήλαιο και χαρτογραφεί αρκετό τμήμα του δεξιού μέρους . Θα ακολουθήσουν άλλες δύο αποστολές μέσα στον ίδιο χρόνο όπου θα ολοκληρωθεί και η χαρτογράφηση του. Ο τότε νομάρχης κινείται προς την τουριστική αξιοποίηση του σπηλαίου.
Το 2000 η περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης σε συνεργασία με το δήμο Μαρώνειας ανέθεσε σε ομάδα καθηγητών του ΑΠΘ να πραγματοποιήσει γεωλογικές και βιολογικές έρευνες.
Το 2004 έγινε εργασία-έρευνα με σκοπό την ανάδειξη, προστασία και αξιοποίηση του σπηλαίου με επικεφαλή τον κ. Κ.Παραγκαμιάν.
Περιγραφή σπηλαίου:
Το σπήλαιο μετά την είσοδο χωρίζεται σε δύο κλάδους. Τον αριστερό (νότιο) που είναι και μεγαλύτερος και το δεξί (βόρειο). Ο αριστερός μετά από στενό διάδρομο μας οδηγεί σε μεγάλο θάλαμο με πλούσιο διάκοσμο και κατόπιν ακολουθεί διάδρομος με λίμνη και στη συνέχεια βρίσκεται ο μεγαλύτερος θάλαμος του σπηλαίο. Εντυπωσιακό διάκοσμο και μεγάλοι ογκόλιθοι δημιουργούν ένα μικρό λαβύρινθο. Έντονη παρουσία νυχτερίδων ενώ λόγω του διοξειδίου του άνθρακα πολλά σπηλαιοθέματα είναι διαβρωμένα. Μετά από στενό διάδρομο βρίσκουμε τον περίφημο δίσκο της Μαρώνειας, ιδιαίτερα όμορφο σπηλαιόθεμα. Στο δεξί μικρότερο κλάδο η διαδρομή μας οδηγεί σε θαλάμους με εξίσου ωραίου διάκοσμο και αρκετές νυχτερίδες. Λίγο πριν το τέλος του κλάδου υπάρχει και 2η είσοδος.
Ο θρύλος λέει πως ήτανε η κατοικία του κύκλωπα Πολύφημου τον οποίο τύφλωσε ο Οδυσσέας για να σώσει τους συντρόφους του. Τα αρχαιολογικά ευρήματα από ανασκαφή του παρελθόντος μας δείχνουν ότι το σπήλαιο υπήρξε τόπος κατοικίας και λατρείας απο τη Νεολιθική μέχρι τα Βυζαντινά χρόνια. Οι ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν από την εφορεία αρχαιοτήτων Θράκης το 1969 και 1971 απέδωσαν σημαντικά ευρήματα.
Ακόμα παρουσιάζει έντονο βιολογικό ενδιαφέρον. Έχει πλούσια πανίδα με τουλάχιστον 10 είδη τρωγλόβιων, 13 τρωγλόφιλων. Εφτά από αυτά είναι ενδημικά. Περιλαμβάνει 11 είδη νυχτερίδας.
Ανθρώπινες επεμβάσεις: Δυστυχώς πολύ μεγάλες. Το σπήλαιο έχει υποστεί διαφόρων ειδών καταστροφές και λεηλασίες. Υπάρχει σπασμένος διάκοσμος σε πάρα πολλά σημεία. Ο σπηλαιοδιάκοσμος είναι γραμμένος σε πολλά σημεία με σπρέυ, εγχάραξη, μπογιά, γουανό και λάσπη. Ακόμα πολλά βέλη με μπογιά, λαθρανασκαφές, σκουπίδια.. Επίσης οι νυχτερίδες του σπηλαίου αποκλείστηκαν κατά χρονικές περιόδους από ακατάλληλη πόρτα στην είσοδο, ενώ έχουνε βρεθεί φυσίγγια που δείχνει ότι ανεύθυνοι πυροβόλησαν νυχτερίδες.
Βιβλιογραφία-Πηγές:
-Τεύχη ΕΣΕ 1957, 1970
-Γεωλογική, πετρολογική και παλαιοντολογική μελέτη του σπηλαίου της Μαρώνειας στους ηωκαινικούς νουμουλιτοφόρους ασβεστόλιθους στη Θράκη, ΑΠΘ, 2005
-Παρατηρήσεις επί των δίσκων του σπηλαίου του κύκλωπα Πολύφημου στη Μαρώνεια, Γ.Λαζαρίδης, 2005
- Βιολογική και περιβαλλοντική μελέτη του σπηλαίου "Πολύφημου" Μαρώνειας, νομός Ροδόπης, Θράκη, Ινστιτούτο σπηλαιολογικών ερευνών Ελλάδας, Κ.Παραγκαμιάν, 2004
Ιστορικό εξερεύνησης:
Η πρώτη καταγεγραμμένη εξερεύνηση γίνεται το 1896 από τον Κ. Αυδή στα πρώτα 60 μέτρα του δεξιού μέρους.
Το 1919 Γάλλοι στρατιώτες μπαίνουν στο σπήλαιο, εξερευνώντας το αριστερό κομμάτι.
Το 1934 ο γιος του Κ.Αυδή εξερευνεί το δεξί κομμάτι του σπηλαίου και φτιάχνει ένα σκαρίφημα. Πραγματοποίησε χημική ανάλυση στο γουνό και επιδίωξε την εκμετάλλευση του χωρίς επιτυχία. Ακόμα θα χρησιμοποιήσει δυναμίτη για να προσπελάσει κάποια στενά σημεία.
Το 1969 η ΕΣΕ επισκέπτεται το σπήλαιο και χαρτογραφεί αρκετό τμήμα του δεξιού μέρους . Θα ακολουθήσουν άλλες δύο αποστολές μέσα στον ίδιο χρόνο όπου θα ολοκληρωθεί και η χαρτογράφηση του. Ο τότε νομάρχης κινείται προς την τουριστική αξιοποίηση του σπηλαίου.
Το 2000 η περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης σε συνεργασία με το δήμο Μαρώνειας ανέθεσε σε ομάδα καθηγητών του ΑΠΘ να πραγματοποιήσει γεωλογικές και βιολογικές έρευνες.
Το 2004 έγινε εργασία-έρευνα με σκοπό την ανάδειξη, προστασία και αξιοποίηση του σπηλαίου με επικεφαλή τον κ. Κ.Παραγκαμιάν.
Περιγραφή σπηλαίου:
Το σπήλαιο μετά την είσοδο χωρίζεται σε δύο κλάδους. Τον αριστερό (νότιο) που είναι και μεγαλύτερος και το δεξί (βόρειο). Ο αριστερός μετά από στενό διάδρομο μας οδηγεί σε μεγάλο θάλαμο με πλούσιο διάκοσμο και κατόπιν ακολουθεί διάδρομος με λίμνη και στη συνέχεια βρίσκεται ο μεγαλύτερος θάλαμος του σπηλαίο. Εντυπωσιακό διάκοσμο και μεγάλοι ογκόλιθοι δημιουργούν ένα μικρό λαβύρινθο. Έντονη παρουσία νυχτερίδων ενώ λόγω του διοξειδίου του άνθρακα πολλά σπηλαιοθέματα είναι διαβρωμένα. Μετά από στενό διάδρομο βρίσκουμε τον περίφημο δίσκο της Μαρώνειας, ιδιαίτερα όμορφο σπηλαιόθεμα. Στο δεξί μικρότερο κλάδο η διαδρομή μας οδηγεί σε θαλάμους με εξίσου ωραίου διάκοσμο και αρκετές νυχτερίδες. Λίγο πριν το τέλος του κλάδου υπάρχει και 2η είσοδος.
Ο θρύλος λέει πως ήτανε η κατοικία του κύκλωπα Πολύφημου τον οποίο τύφλωσε ο Οδυσσέας για να σώσει τους συντρόφους του. Τα αρχαιολογικά ευρήματα από ανασκαφή του παρελθόντος μας δείχνουν ότι το σπήλαιο υπήρξε τόπος κατοικίας και λατρείας απο τη Νεολιθική μέχρι τα Βυζαντινά χρόνια. Οι ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν από την εφορεία αρχαιοτήτων Θράκης το 1969 και 1971 απέδωσαν σημαντικά ευρήματα.
Ακόμα παρουσιάζει έντονο βιολογικό ενδιαφέρον. Έχει πλούσια πανίδα με τουλάχιστον 10 είδη τρωγλόβιων, 13 τρωγλόφιλων. Εφτά από αυτά είναι ενδημικά. Περιλαμβάνει 11 είδη νυχτερίδας.
Ανθρώπινες επεμβάσεις: Δυστυχώς πολύ μεγάλες. Το σπήλαιο έχει υποστεί διαφόρων ειδών καταστροφές και λεηλασίες. Υπάρχει σπασμένος διάκοσμος σε πάρα πολλά σημεία. Ο σπηλαιοδιάκοσμος είναι γραμμένος σε πολλά σημεία με σπρέυ, εγχάραξη, μπογιά, γουανό και λάσπη. Ακόμα πολλά βέλη με μπογιά, λαθρανασκαφές, σκουπίδια.. Επίσης οι νυχτερίδες του σπηλαίου αποκλείστηκαν κατά χρονικές περιόδους από ακατάλληλη πόρτα στην είσοδο, ενώ έχουνε βρεθεί φυσίγγια που δείχνει ότι ανεύθυνοι πυροβόλησαν νυχτερίδες.
Βιβλιογραφία-Πηγές:
-Τεύχη ΕΣΕ 1957, 1970
-Γεωλογική, πετρολογική και παλαιοντολογική μελέτη του σπηλαίου της Μαρώνειας στους ηωκαινικούς νουμουλιτοφόρους ασβεστόλιθους στη Θράκη, ΑΠΘ, 2005
-Παρατηρήσεις επί των δίσκων του σπηλαίου του κύκλωπα Πολύφημου στη Μαρώνεια, Γ.Λαζαρίδης, 2005
- Βιολογική και περιβαλλοντική μελέτη του σπηλαίου "Πολύφημου" Μαρώνειας, νομός Ροδόπης, Θράκη, Ινστιτούτο σπηλαιολογικών ερευνών Ελλάδας, Κ.Παραγκαμιάν, 2004
 |
| Πλούσιος διάκοσμος με το χαρακτηριστικό δίσκο |
 |
| άλλοι δύο δίκοι |
 |
| ο μεγαλύτερος θάλαμος |
 |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου